Kabakulak, paramyxoviridae ailesine ait virüslerin neden olduğu, bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır. Genellikle çocuklarda görülen bu hastalık, yanakların ve çene altındaki tükürük bezlerinin iltihaplanması ve şişmesi ile karakterizedir. Özellikle sonbahar ve kış aylarında yaygınlaşan kabakulak, aşı ile önlenebilir bir hastalıktır.
Kabakulak Hastalığının Nedenleri Nelerdir?
Kabakulak hastalığına kabakulak virüsü sebep olur. Bu virüs, solunum yolu ile bulaşır. Virüs, enfekte bir kişinin öksürmesi, hapşırması veya konuşması yoluyla havaya yayılan damlacıklarla başkalarına geçebilir. Ayrıca, enfekte kişinin kullandığı tabak, bardak veya diğer kişisel eşyaların paylaşılmasıyla da bulaşabilir.
Kabakulak Belirtileri Nelerdir?
Kabakulak hastalığının belirtileri, virüs vücuda girdikten 2-3 hafta sonra ortaya çıkar. Yaygın belirtiler şunlardır:
- Yüz ve çene altında şişlik ve ağrı
- Yüksek ateş (38 derece ve üzeri)
- Baş ağrısı
- Yorgunluk ve halsizlik
- İştahsızlık
- Kas ağrıları
Bu belirtiler genellikle hafif şiddetli başlar ve hastalığın ilerleyen günlerinde artış gösterir. Kabakulak, birçok vakada tükürük bezlerinin şişmesi ve iltihaplanmasıyla kendini gösterir.
Kabakulak Tanısı Nasıl Konur?
Kabakulak tanısı, fiziksel muayene ve tıbbi geçmişe dayanarak konulabilir. Ancak, kesin tanı için kan testi yapılabilir. Özellikle yüz bölgesinde şişlik ve ağrı varsa, doktor kabakulak hastalığından şüphelenebilir ve doğrulama için laboratuvar testleri isteyebilir.
Kabakulak Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Kabakulak hastalığının özel bir tedavisi yoktur çünkü bu hastalığa sebep olan virüse karşı doğrudan etkili bir ilaç bulunmamaktadır. Tedavi, hastalığın belirtilerini hafifletmeye yöneliktir ve genellikle evde yapılabilir. İşte kabakulak tedavisinde dikkat edilmesi gerekenler:
- Dinlenme: Vücut, virüsle savaşırken bol dinlenmeye ihtiyaç duyar.
- Sıvı Tüketimi: Bol miktarda su ve sıvı tüketmek, vücudun direncini artırır.
- Ağrı Kesiciler: Doktor önerisiyle ağrıyı azaltmak için parasetamol veya ibuprofen gibi ağrı kesiciler kullanılabilir.
- Soğuk Kompres: Şişlik olan bölgeye soğuk kompres yapmak, ağrıyı ve şişliği hafifletebilir.
- Yumuşak Gıdalar Tüketimi: Çiğnemesi kolay gıdalar tercih edilmelidir. Sert yiyecekler, tükürük bezlerindeki ağrıyı artırabilir.
Kabakulak Aşısı ve Önleyici Tedbirler
Kabakulak, MMR (kızamık, kabakulak ve kızamıkçık) aşısı ile önlenebilen bir hastalıktır. Aşı, çocukluk döneminde 12-15 ay arasında ilk doz ve 4-6 yaş arasında ikinci doz olarak yapılır. Aşı, hastalığa karşı %90 oranında koruma sağlar. Kabakulak geçiren bir kişi, genellikle bu hastalığa karşı ömür boyu bağışıklık kazanır.
Kabakulak Hastalığı Kimlerde Daha Yaygındır?
Kabakulak, çoğunlukla çocukluk çağında görülmekle birlikte, aşılanmamış yetişkinlerde de görülebilir. Bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler, kalabalık ortamlarda çalışanlar veya toplu taşıma kullananlar hastalığa daha kolay yakalanabilir.